Ćwierćfinał FIBA Europe Cup - największy europejski sukces Legii od 51 lat

Autor: Marcin Bodziachowski
2022-02-24 15:30:22

Ćwierćfinał europejskich pucharów to najlepszy wynik w historii koszykarskiej Legii. "Zieloni Kanonierzy" po raz siódmy znaleźli się w najlepszej ósemce pucharów, a obecny wynik jest najlepszy od 51 lat. W przypadku pokonania Włochów, Legia po raz pierwszy w historii awansuje do półfinału europejskich rozgrywek.

Ostatni raz w ćwierćfinale, nieistniejących już rozgrywkek Pucharu Zdobywców Pucharów, koszykarze Legii rywalizowali w sezonie 1970/71. Wówczas promocję do PZP legioniści wywalczyli dzięki zdobyciu jedynego w historii klubu Pucharu Polski (w roku 1970). W sezonie 1970/71 Legia dotarła do 1/4 finału, gdzie nie sprostała w dwumeczu włoskiemu obrońcy trofeum, Fidesowi Partenope z Neapolu. W sezonie 1970/71 Fides nie obronił tytułu, przegrywając w dwumeczu w półfinale z innym włoskim zespołem, Simmenthal Milano - drużyną, która dzisiaj pod nazwą AX Armani Exchange Olimpia Milan rywalizuje w Eurolidze.

Domowe spotkanie z Fidesem, koszykarze Legii rozegrali w hali stołecznej Skry, 4 lutego 1971 roku, ulegając Włochom 75:84 (do przerwy 38:45). W tym meczu trzech zawodników wyróżniało się w naszym zespole - Tomasz Tybinkowski (zdobył 26 punktów), Jacek Dolczewski (20 pkt.) oraz Włodzimierz Trams (10). Grali również Bogusław Piltz (4), Ryszard Żurek (4), Stanisław Olejniczak (2), Tomasz Storożyński, a w kadrze meczowej byli również Adam Wielgosz, Paweł Lewandowski (późniejszy kapitan Legii) i Zbigniew Andrzejewski. W drużynie włoskiej, prowadzonej przez Tonino Zorziego, najwięcej punktów zdobyli Miles Aiken (24) oraz Carlos D’Aquila (19).

W rewanżu, w mieście pod Wezuwiuszem, rozegranym 10 lutego, Fides Partenope zwyciężył 96:73 (42:37), potwierdzając po raz drugi swoją wyższość. W naszym zespole boisko za faule musieli opuścić Bogusław Piltz (już w 19. minucie gry), a także Stanisław Olejniczak w 33. minucie gry. Najwięcej punktów dla Legii zdobył ponownie Tomasz Tybinkowski - 21, dla Włochów - Remo Maggetti 23.

Powrót z Neapolu zapisał się w historii koszykarskiej Legii na długie lata. Można rzec, że był punktem zwrotnym... Kiedy pociąg wraz z zespołem Legii na pokładzie dojeżdżał do stacji Warszawa Gdańska, został zatrzymany do kontroli. Celnicy mający cynk o przewożeniu przez sportowców złota, bez większych problemów znaleźli je dokładnie ukryte w przedziałach, w których jechali legioniści. Jak relacjonowali po latach zawodnicy, celnicy doskonale wiedzieli, gdzie szukać. Prawdopodobnie jeden ze sportowców lub ludzi ze sztabu był w tym przypadku kapusiem, choć do dziś nie ujawniono kto. Faktem jest, że konsekwencje zarówno dla samych sportowców, jak i klubu, były olbrzymie i dotknęły nie tylko sekcję koszykówki. W związku z późniejszymi zeznaniami, aresztowany został świetny bramkarz Legii, Władysław Grotyński, który był "na celowniku" władz już wcześniej, po próbie wywozu dolarów przy okazji rewanżowego meczu w półfinale Pucharu Europy z Feyenoordem Rotterdam. Tydzień później, również w wakacje 1971 roku, do aresztu przy Rakowieckiej trafił drugi z piłkarzy Legii, Janusz Żmijewski, który został pomówiony przez jednego ze skazanych koszykarzy oraz... Władysława Grotyńskiego.

Jako, że żaden z podróżujących koszykarzy nie zgłosił wcześniej nic do oclenia, rozpoczęto śledztwo, które zakończyło się rozprawą. W jej wyniku, za przewożenie złota, sąd wojskowy skazał na kary więzienia Włodzimierza Tramsa (najdotkliwsza kara, 5 lat pozbawienia wolności), Bogusława Piltza (po odsiadce nie wrócił już do koszykówki) i Tomasza Tybinkowskiego (w Legii już więcej nie zagrał, a od jesieni 1974 roku występował przez pięć sezonów w Lechu Poznań). Kolejne kary miały już miejsce wewnątrz klubu - posadę trenera stracił Stefan Majer, Legia zawiesiła również sekretarza sekcji, Karola Lubelskiego. Po złotych latach naszego klubu, kiedy legioniści regularnie zdobywali medale mistrzostw Polski i zaliczali się do europejskiej czołówki, przyszły gorsze czasy. Od roku 1971, koszykarska Legia przez 48 lat nie zdołała awansować do europejskich pucharów i już nigdy - przynajmniej do dzisiaj - nie znalazła się na podium mistrzostw Polski (najbliżej tego wyniku legioniści byli w sezonie 2020/21, kiedy przegrali decydujący mecz o brąz ze Śląskiem Wrocław).

Dopiero w sezonie 2019/20 legioniści prowadzeni przez Tanego Spaseva zagrali w europejskich pucharach, po tym jak w rozgrywkach 2018/19 zaprezentowali się z bardzo dobrej strony, kończąc sezon w pierwszej rundzie play-off po zaciętej rywalizacji (2:3) z Asseco Arką Gdynia. Legia zagrała w kwalifikacjach Basketball Champions League (cztery mecze), odpadając na ostatnim etapie eliminacji, a następnie rywalizowała w fazie grupowej FIBA Europe Cup (6 meczów; 1 wygrana, 5 porażek).

Sezon 2021/22 pod względem występów koszykarskiej Legii na europejskich salonach jest jednym z najbardziej udanych, a trzeba pamiętać, że zespół prowadzony przez Wojciecha Kamińskiego nie powiedział jeszcze ostatniego słowa. I ma szanse powalczyć o awans do półfinału, w którym może się zmierzyć z tureckim Bahcesehirem College Stambuł lub rumuńską Oradeą (z którą legioniści wygrali dwukrotnie na pierwszym etapie rozgrywek).

Co ciekawe Legia jeszcze nigdy nie miała okazji rozegrać tylu meczów europejskich pucharów w jednym sezonie co obecnie. Po sześciu meczach pierwszego etapu (bilans 6-0) oraz sześciu kolejnych w grupie TOP16 (bilans 4-2), nasz zespół czekają mecze z włoskim Unahotels Reggio Emilia. W związku z tym legioniści zagrają co najmniej 14 spotkań. Przed dwoma laty Legia zagrała 10 meczów, a na przykład w sezonie 1970/71 w PZP, tylko sześć (dwumecze z KR Reykjavik, IFK Helsingborg i AP Fidesem Partenope Neapol).

Do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów Legia dotarła również w sezonie 1968/69, kiedy wystarczyły do tego zaledwie cztery spotkania - wygrany dwumecz w 1/8 finału z belgijskim Royalem IV SC Anderlecht (97:69 w Warszawie i 86:70 w Belgii) oraz porażka z późniejszym triumfatorem rozgrywek, Slavią VS Praga (porażka w Czechosłowacji 82:113 oraz 80:91 w Warszawie).

Cztery razy "Zieloni Kanonierzy" docierali do 1/4 finału w najbardziej prestiżowych wówczas rozgrywkach na Starym Kontynencie, tj. Pucharu Europy. Pierwszy raz Legia zagrała w nich w sezonie 1957/58, a rywalizację o awans do najlepszej czwórki podopieczni Tadeusza Ulatowskiego przegrali z niezwykle mocnym zespołem ze Związku Radzieckiego (ówczesny mistrz), Sport Klubem Ryga, prowadzonym przez Aleksandra Gomelskiego. Pokonanie w Warszawie zespołu z ZSRR 63:61 [w księdze z 1966 roku podano błędny wynik meczu, 63:62 - przyp. M.B.] było sporą niespodzianką. Mecz ten rozegrano na Torwarze, a transmitowała go telewizja, co pod koniec lat 50-tych było bardzo rzadkim przypadkiem. "Sensacja na Torwarze. Legia zwyciężyła Mistrza ZSRR w koszykówce" - pisał Express Wieczorny. W zespole Sportklubu występowali wóczas najlepsi koszykarze Europy - Janis Kruminsz oraz Maigonis Valdmanis.

Trzy lata później, również na drodze do półfinału, stanął silny zespół zza wschodniej granicy, który dysponował olbrzymią siłą podkoszową. W marcu 1961 roku, koszykarska Legia musiała uznać wyższość CSKA Moskwa, choć porażka w rewanżu zaledwie 73:85 była uznawana za sukces.

W dwóch ostatnich ćwierćfinałach Pucharu Europy z udziałem Legii, nasi gracze mierzyli się z wielkim Realem Madryt. Najpierw na wiosnę 1962 roku legioniści prowadzeni przez Władysława Maleszewskiego zwyciężyli Real w Warszawie (31 punktów Janusza Wichowskiego i 20 pkt. Andrzeja Pstrokońskiego), ale wysoko ulegli w rewanżu. Dwa lata później, Legia po wyeliminowaniu szwedzkiego BK Alviks, awansowała od razu do ćwierćfinału, po tym jak jej rywal - Benfica Lizbona wycofał się z rozgrywek. Tym razem Real wygrał z Legią oba mecze, w tym 102:90 w pierwszym spotkaniu rozgrywanym w hali Gwardii (aż 31 punktów dla gości zdobył Carlos Sevillano). Legioniści nadal prowadzeni przez Maleszewskiego, pomimo dwóch porażek, pokazali się z bardzo dobrej strony, walcząc o korzystny wynik do samego końca. Przy okazji pierwszego dwumeczu "Królewskich" prowadził Pedro Ferrándiz, dwa lata później - Joaquín Hernández.

Rywalizacja Legii w ćwierćfinale FIBA Europe Cup z włoskim Unahotels Reggio Emilia rozpocznie się 9 marca od meczu na warszawskim Bemowie. Tydzień później rozegrany zostanie rewanż, który będzie miał miejsce w miejscowości Casalecchio di Reno, w prowincji Bolonia, 70 kilometrów od Reggio Emilia.

Koszykarska Legia w ćwierćfinałach europejskich pucharów:

1957/58, Puchar Europy:
19.03.1958 Pantterit Helsinki 63:61 Legia Warszawa
06.04.1958 Legia Warszawa 67:62 Pantterit Helsinki
03.05.1958 Sport Klub Ryga 93:59 Legia Warszawa
09.06.1958 Legia Warszawa 63:61 Sport Klub Ryga

1960/61, Puchar Europy:
20.12.1960 USC Heidelberg 67:91 Legia Warszawa
07.01.1961 Legia Warszawa 89:48 USC Heidelberg
01.02.1961 Legia Warszawa 76:47 Spartak Sofia
18.02.1961 Spartak Sofia 67:62 Legia Warszawa
15.03.1961 Legia Warszawa 72:98 CSKA Moskwa
21.03.1961 CSKA Moskwa 85:73 Legia Warszawa

1961/62, Puchar Europy:
14.01.1962 Helsingin Kisa Toverit (Helsinki) 65:86 Legia Warszawa
21.01.1962 Legia Warszawa 93:80 Helsingin Kisa Toverit (Helsinki)
04.04.1962 Legia Warszawa 73:62 Real Madryt
15.04.1962 Real Madryt 100:71 Legia Warszawa

1963/64, Puchar Europy:
20.11.1963 BK Alviks 80:98 Legia Warszawa
25.11.1963 Legia Warszawa 75:67 BK Alviks
W 1/8 finału Benfica Lizbona wycofała się z rozgrywek
12.02.1964 Legia Warszawa 90:102 Real Madryt
23.02.1964 Real Madryt 92:86 Legia Warszawa

1968/69, Puchar Zdobywców Pucharów:
30.01.1969 Legia Warszawa 97:69 Royal IV SC Anderlecht
06.02.1969 Royal IV SC Anderlecht 86:70 Legia Warszawa
27.02.1969 Slavia VS Praga 113:82 Legia Warszawa
06.03.1969 Legia Warszawa 80:91 Slavia Praga

1970/71, Puchar Zdobywców Pucharów
03.12.1970 KR Reykjavik 67:99 Legia Warszawa
10.12.1970 Legia Warszawa 111:58 KR Reykjavik
07.01.1971 Legia Warszawa 98:70 IFK Helsingborg
14.01.1971 IFK Helsingborg 88:65 Legia Warszawa
04.02.1971 Legia Warszawa 75:84 AP Fides Partenope Neapol
10.02.1971 AP Fides Partenope Neapol 96:73 Legia Warszawa

2021/22, FIBA Europe Cup:
13.10.2021 CSM Oradea 66:76 Legia Warszawa
20.10.2021 Legia Warszawa 83:66 Szolnoki Olajbanyasz
27.10.2021 Legia Warszawa 71:61 FC Porto
03.11.2021 Legia Warszawa 75:68 CSM Oradea
10.11.2021 Szolnoki Olajbanyasz 68:75 Legia Warszawa
17.11.2021 FC Porto pd.81:82 Legia Warszawa
08.12.2021 Legia Warszawa 70:72 Parma-Parimatch Perm
15.12.2021 ZZ Leiden 78:90 Legia Warszawa
23.01.2022 medi Bayreuth 88:95 Legia Warszawa
02.02.2022 Legia Warszawa 59:77 ZZ Leiden
09.02.2022 Legia Warszawa 80:55 medi Bayreuth
15.02.2022 Parma-Parimatch Perm 67:78 Legia Warszawa
09.03.2022 Legia Warszawa - Unahotels Reggio Emilia
16.03.2022 Unahotels Reggio Emilia - Legia Warszawa